Izdavačka kuća Pešić i sinovi nedavno je objavila novu knjigu Borisa Nada, pod naslovom „Hiperborejsko nasleđe“.
Reč je o kolekciji žanrovski raznovrsnih tekstova, pisanih u formi eseja, rasprava, katkad samo beleški ili kratkih napomena s elementima fantastične proze, koje povezuje jedna i jedinstvena tematska nit: mitovi o Hiperboreji, hiperborejsko nasleđe u najširem smislu, koje se „poput reke ponornice“ (Dragoš Kalajić) pojavljuje i nestaje na površini istorije i u prostoru kulture – po pravilu, kao „izraz svesti o krizi“ i „u razdoblju promene paradigme“. U pitanju je i svojevrsna mitologizacija (post)moderne kulture ili „povratak mita“, u smislu rehabilitacije drevnih mitoloških sadržaja i njihovog ponovnog otkrivanja.
Knjiga se sastoji od ukupno deset poglavlja (ili zasebnih celina), uz jedan dodatak: razgovor s piscem naslovljen kao „Večnost je na našoj strani“, koji je s autorom vodio Vukašin Lutovac. Knjiga je bogato ilustrovana mapama, arheološkim artefaktima, umetničkim radovima slikara kao što su Vsevold Ivanov(čija se slika nalazi na naslovnoj strani) ili Ajdan Unal, arheološkim rekonstrukcijama i uporednim tabelama, te na koncu portretima autora koji su se ranije bavili ovom temom.
U eseju „Eshatološke drame i tajne istine“, Filip Rogović na sledeći način predstavlja autora „Hiperborejskog nasleđa“:
„Uvid u njegove ranije radove otkriva mislioca koji se napaja na izvorima tradicionalističkog pogleda na svet – ne u nekom prizemnom i banalizovanom, desničarsko obojenom ideološkom vidu, već u daleko širem, dalekosežnijem osećaju sveta, i čovekove uloge i sudbine u njemu. Oslanjajući se, u osnovi, na radove teoretičara i ezoteričara kao što su Julijus Evola, Rene Genon i Dragoš Kalajić, Nad prihvata i razvija uverenje da čovečanstvo nije na putu progresa i evolucije, već na silaznom putu, putu regresa i involucije, da se udaljava od svog izvornog i iskonskog, idealnog oblika, i od svog duhovnog centra, i da je, najzad, moderno doba, čiji smo žitelji, upravo neminovni vrhunac degradacije, „doba potpunog gubitka centra“, koji će čovekov pad dovesti do neminovnog kraja, i tako omogućiti otpočinjanje novog vremenskog i istorijskog ciklusa…“
Tekst „Hiperborejci“ predstavlja kratki moto i uvod u ovu knjigu: „Negde u tami Severa, među inim zemljama i narodima, počivala je i Hiperboreja – nevidljiva, druga otadžbina. Ka njoj su svi težili; ne samo polarni putnici i istraživači nego i čitavi narodi. Tamo gde su sve mogućnosti iscrpljene, vraćamo se ishodištu, početku. Otuda je osvojiti Pol ili iznova pronaći Hipeboreju – zemlju s one strane severnog vetra – moglo postati ravno otkrivanju izgubljenog životnog smisla..“
Eseji „Hiperborejsko nasleđe“ i „Hiperborejski mitovi“ posvećeni su evokacijama ove mitske zemlje, i to u prvom redu kao delu šireg pokreta koji duboko obeležava kulturu modernog doba, ali i seže mnogo dalje u prošlost: tema Hiperboreje javlja se ne samo „u formi poetskih i književnih dela (Pindar, Hesiod, Crnjanski…), ili istorija kakva je Herodotova, u geografiji Eratostena i Plinija Starijeg“, već „i u obliku naučno zasnovane i naučnim činjenicama čvrsto potkrepljene teorije o „arktičkom poreklu čovečanstva“(B. G. Tilak). Konačno, ovaj motiv se uporno pojavljuje i u raznorodnim tradicijama na mnogim kontinentima, u kultovima religijama i svetim knjigama, pa i u folkloru različitih (ne samo indoevropskih) naroda. Sve to čini „hiperborejsku teoriju“, koja nije teorija u naučnom smislu, nego pre jedan pregršt (meta)istorijskih intuicija i znanja, skrivena istina ili „otkrovenje“…
„Tajna neolitskih civilizacija“ osvetljava jednu od zapostavljenih tema: poreklo neolitskih civilizacija Podunavlja koje su hronološki prethodile civilizacijama Bliskog istoka, i odakle potiče najstarije nama poznato pismo: vinčansko, za koje Radivoj Pešić tvrdi da je najstarije linearno pismo i da se iz njega izvode mnoga potonja. Podunavlje je, kako navodi i jedino slovensko samopredanje o poreklu („Hronika o minulim vremenima“) i prapostojbina Slovena.
Agarta je mit koji dopire na Zapad zahvaljujući delu „Misija Indije“ Sen Iva od Alvedra i delu Ferdinanda Osendovskog „Zveri, ljudi i bogovi“. To je induistički i lamaistički mit o podzemnom kraljevstvu i tajanstvenom Kralju sveta, skrivenom duboko u utrobi Zemlje. Za francuskog metafizičara Rene Genona, to je duhovno središte čovečanstva, njegov skriveni spiritualni centar koji utiče na zbivanja na površini Zemlje.
Prema nekim istraživačima, Agarta je isto što i Asgard – boravište bogova iz skandinavske mitologije. Asgard je navodno i prestonica Sarmata-Roksolana.
U poglavlju „Atlantida – carstvo senki“ autor se osvrće na jedan od važnih mitova koji podseća na onaj hiperborejski – mit o Atlantidi, o kojoj nas, među ostalim, izveštava Platon. U pitanju je „Prostrano ostrvo, ili možda čak kontinent, koje naprečac izranja iz zelenog mora, iz džinovskog svetskog Okeana s one strane Heraklovih stubova, kako bi, isto tako neočekivano, jednog dana u njemu potonulo. To se desilo u neko neodređeno, daleko vreme; njegova propast, prema Platonu, pada u godinu 9.600 pre Hrista.“
Njegovi stanovnici su „ljudi-bogovi“, pomorci i kolonizatori pristigli sa Zapada, kako bi, tokom neke davne apohe protoistorije, kolonizovali Evropu, Afriku i Aziju, i to smerom severozapad-jugoistok. Neke indicije ukazuju na to da je reč o kromanjskom čoveku, koji se pojavljuje iz arheološkog „niotkuda“, a ova kolonizacija se po svemu sudeći odvija tokom neolita.
Keltska legenda o Gralu, prema ovom autoru, ima nesumnjivo hiperborejsko, polarno poreklo: u pitanju je legenda o krvnoj osveti i sećanju krvi. Osvetnik iz gralske legende je ujedno i obnovitelj – onaj koji će izlečiti „bolesnog kralja“ i obnoviti opsutošeno kraljevstvo.
Odnose između Hiperboreje i Atlantide, severnog i zapadnog paleokontinenta, „Istočnih“ i „Zapadnih Hiperborejaca“ razjašnjavaju „Napomene o Hiperboreji“, vraćajući nas tajanstvenom „zračenju Severa“, onom koje dopire sa krajnjeg severa evroazijskog kontinenta.
Završno poglavlje posvećeno je osi Istok-Zapad, koji „pripada istoriji i njenim kontigencijama“. Nasuprot tome, „Osa Sever–Jug ostaje vertikalna osa istorije i sakralne geografije.“ I dalje: „Značaj ose Sever–Jug, kao u našoj epohi, može biti pomračen, potisnut, ali on time ne postaje manje realan, ni manje bitan.“ Ovde nije u pitanju polarna sučeljenost, koja ima praistorijski i metaistorijski značaj, već dinamičan odnos, vezan za dnevnu putanju Sunca. Dodiri i sukobi Istoka i Zapada zato predstavljaju fundamentalnu temu istorije, koju autor nastoji da prati u završnom poglavlju ove knjige.
Sadržaj:
- Hiperborejci,
- Hiperborejsko nasleđe,
- Hiperborejski mitovi,
- Tajna neolitskih civilizacija,
- Povest o Agarti,
- Asgard – Grad bogova,
- Atlantida – Carstvo senki,
- Tajna Grala – Sećanje krvi,
- Napomene o Hiperboreji,
- Istok i Zapad,
- Večnost je na našoj strani,
- Beleška o piscu.
Sa ART ANIME
KOMENTARI